Lazımi keyfiyyətli olmayan mal satıldıqda, alıcı 

hansı hüquqlara malikdir?

Hüquqşünas: Əli İbrahimov

Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 

(AR MM-nin) 624.1-ci maddəsinə əsasən alıcıya lazımi 

keyfiyyətli olmayan mal satıldıqda, əgər malın qüsurları satıcı 

tərəfindən qabaqcadan bildirilməyibsə, alıcı öz seçimi ilə

aşağıdakılardan birini tələb edə bilər:

- keyfiyyətsiz malın lazımi keyfiyyətli malla əvəz 

edilməsini.

- alış qiymətinin mütənasib surətdə azaldılmasını.

- malın qüsurlarının təxirə salınmadan əvəzsiz qaydada 

aradan qaldırılmasını.

- malın qüsurlarının aradan qaldırılmasını. 

Bu tələblərdən hər hansı birini irəli sürə bilmək üçün ilk 

növbədə, alıcıya lazımi keyfiyyətli olmayan mal satılmalı və

malın qüsurları satıcı tərəfindən əvvəlcədən bildirilməmiş 

olmalıdır.

AR MM-nin 624.3-cü maddəsinə görə malın xassələri 

onun aşkar edilmiş qüsurları aradan qaldırmağa imkan 

vermədikdə (ərzaq malları, məişət kimyası malları və i.a.) alıcı 

öz seçimi ilə həmin malın lazımi keyfiyyətli malla 

dəyişdirilməsini və ya alış qiymətinin mütənasib surətdə

azaldılmasını tələb edə bilər. Göründüyü kimi, bu maddənin 

tələbləri elə mallara şamil edilir ki, onların xassələri aşkar 

edilmiş qüsurlarını aradan qaldırmağa imkan vermir. Maddənin 

özündə belə malların adları çəkilsə də, nəzərə almaq lazımdır 

ki, bu, qəti siyahı deyil.

AR MM-nin 624.4-cü maddəsi alıcı üçün alternativ 

davranış imkanı müəyyən edir. Belə ki, həmin maddəyə əsasən 

AR MM-nin 624.1 və 624.3-cü maddələrində göstərilmiş 

tələbləri irəli sürmək əvəzinə alıcı pərakəndə alqı-satqı 

müqaviləsinin icrasından imtina edə bilər və mal üçün ödədiyi 

pul məbləğinin qaytarılmasını tələb edə bilər.